Η χρήση οποιαδήποτε μορφής πάνας ή σερβιέτας μπορεί να προσφέρει ασφάλεια και να καλύπτει τα επεισόδια ακράτειας, δεν είναι όμως θεραπεία και δε θεωρείται αποδεκτή ως αντιμετώπιση της ακράτειας. Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση είναι αλλαγή του τρόπου ζωής, οι αλλαγές των συνηθειών της καθημερινότητας.

• εάν έχουμε παραπάνω κιλά, η απώλεια βάρους βοηθά σημαντικά στον περιορισμό των επεισοδίων ακράτειας
• ρυθμίζουμε την κατανάλωση υγρών, ώστε να μη γίνεται κατάχρηση
• αποφεύγουμε διουρητικές ουσίες, όπως ο καφές, το αλκοόλ ή τα αναψυκτικά, αλλά και τα πικάντικα φαγητά
• αν λαμβάνουμε διουρητικά φάρμακα, μπορεί να αλλάξει η ώρα και η δοσολογία τους, σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό μας
• προσπαθούμε να εκπαιδεύσουμε την ουροδόχο κύστη μας, ώστε να προγραμματίζουμε την ούρηση πριν το αίσθημα γίνει δυσάρεστο και επείγον
• ρυθμίζουμε τις συνήθειες του εντέρου (δυσκοιλιότητα ή διάρροιες), σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό μας
• μπορούμε να γυμνάσουμε τους πυελικούς μύες (είναι αυτοί ανάμεσα στα πόδια μας), με τη βοήθεια ειδικού φυσιοθεραπευτή ή φυσιάτρου.

Όλα τα παραπάνω μπορούν να αποδειχτούν ευεργετικά και αποτελεσματικά ενάντια στην ακράτεια των ούρων, αλλά θα πρέπει να γίνουν αφού πρώτα συμβουλευτείτε τον ουρολόγο σας, ώστε να σας κατευθύνει.

Ένα χρήσιμο εργαλείο για την εκτίμηση της σοβαρότητας της ακράτειας είναι το ερωτηματολόγιο ICIQ-SF, το οποίο μπορείτε να κατεβάσετε εδώ, να το συμπληρώσετε και να το δείξετε στο γιατρό σας.

Σε περίπτωση που η αλλαγή του τρόπου ζωής δεν είναι αποτελεσματική για τη μείωση ή εξαφάνιση της ακράτειας, τότε θα πρέπει να προχωρήσετε στην ενδεδειγμένη θεραπεία, ανάλογα με τον τύπο της ακράτειας ούρων που έχετε.

• Εάν έχετε ακράτεια προσπάθειας, τότε κατά κανόνα η θεραπεία σας είναι χειρουργική. Η φαρμακευτική θεραπεία με δουλοξετίνη ή αντίστοιχα σκευάσματα, θεωρείται μειωμένης αποτελεσματικότητας, έχει υψηλά ποσοστά παρενεργειών και θα πρέπει να δίνεται, μόνο εφόσον δεν επιθυμείτε κάποια άλλη παρέμβαση, με πολύ στενή παρακολούθηση από το γιατρό σας και για πεπερασμένο χρονικό διάστημα. Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την τοποθέτηση ταινιών ελευθέρων τάσης ή αυτόλογων μοσχευμάτων σε σχήμα ταινίας (συνήθως ταινίας από τον ορθό κοιλιακό μυ), μέθοδοι που σκοπό έχουν να υποκαταστήσουν το μηχανισμό εγκράτειας και να υποστηρίξουν την ουρήθρα. Οι αυτόλογες ταινίες χρησιμοποιούνται κυρίως στις γυναίκες, ενώ οι κλασσικές ταινίες ακράτειας από φιλικό για τον οργανισμό υλικό, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για τους άντρες. Η αποτελεσματικότητα των μεθόδων είναι πολύ υψηλή και η ακράτεια ούρων υποχωρεί ακόμη και σε απόλυτο βαθμό, ανεξαρτήτως της μεθόδου ή του υλικού. Επίσης, οι επιπλοκές της επέμβασης αυτής είναι πολύ σπάνιες και ο χρόνος νοσηλείας είναι συνήθως 1-2 ημέρες.
  Στις γυναίκες με ακράτεια προσπάθειας δίνεται η επιλογή της κολποανάρτησης κατά Burch (ανοιχτά ή λαπαροσκοπικά), η εμφύτευση διογκωτικών παραγόντων στην ουρήθρα, αλλά και η τοποθέτηση του τεχνητού σφιγκτήρα, σε βαριές περιπτώσεις. Η κολποανάρτηση και η τοποθέτηση του σφιγκτήρα έχουν υψηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας, ενώ οι διογκωτικοί παράγοντες έχουν περιορισμένο χρόνο δράσης. Οι επιπλοκές είναι και σε αυτές τις περιπτώσεις σπάνιες.
  Ιδιαίτερα στις γυναίκες, πριν την απόφαση για τη χειρουργική παρέμβαση στην ακράτεια προσπάθειας, θα πρέπει να συνυπολογίζεται η ηλικία (εμμηνοπαυσιακή ή όχι), η σεξουαλική ενεργότητα, το σωματικό βάρος, η καθημερινή ενασχόληση με έντονη άσκηση και οποιαδήποτε άλλη παράμετρος μπορεί να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα του χειρουργείου, σύμφωνα με τη γνώμη του ουρολόγου σας.
  Στους άντρες, εάν η τοποθέτηση ταινίας ακράτειας δεν είναι αποτελεσματική, τότε ακολουθεί η τοποθέτηση του τεχνητού σφιγκτήρα, με υψηλά ποσοστά επιτυχίας και με σπάνιες επιπλοκές, συχνά σχετιζόμενες με τη διάβρωση του ίδιου του υλικού.
  Συζητείστε με τον ουρολόγο σας την ιδανικότερη χειρουργική θεραπεία για την ακράτεια προσπάθειας, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σας και τη χειρουργική του εμπειρία σε κάθε μια από τις μεθόδους.
• Εάν η ακράτειά σας είναι επιτακτικού τύπου, τότε η θεραπεία σας είναι κατά κανόνα φαρμακευτική. Τα πιο διαδεδομένα φάρμακα για την επιτακτική ακράτεια είναι τα αντιχολινεργικά ή αντιμουσκαρινικά, ενώ πιο πρόσφατα έχουν προστεθεί και οι β3-αγωνιστές. Τα φάρμακα αυτά είναι όλα εξίσου αποτελεσματικά και βοηθούν στη εξάλειψη των επεισοδίων επιτακτικότητας και ακράτειας σε υψηλό ποσοστό. Οι πιο συχνές παρενέργειες των αντιχολινεργικών είναι η δυσκοιλιότητα και η ξηροστομία, οπότε αν αυτές εμφανιστούν και δεν είναι ανεκτές, πρέπει να συζητήσετε με τον ουρολόγο σας την αλλαγή της θεραπείας. Οι β3-αγωνιστές μπορεί να απορρυθμίσουν την αρτηριακή πίεση, ιδιαίτερα εάν υπάρχει ιστορικό αρρύθμιστης υπέρτασης. Τα παλαιότερα αντιχολινεργικά (όπως η οξυβουτινίνη) θα πρέπει να αποφεύγονται σε ηλικιωμένους ασθενείς, λόγω του ότι μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις γνωσιακές τους δυνατότητες (μνήμη, συμπεριφορά). Επίσης, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι όλα τα παραπάνω φάρμακα εμφανίζουν την αποτελεσματικότητά τους σε διάστημα περίπου 4-6 εβδομάδων από την έναρξη τους, γι’ αυτό και δεν πρέπει να τα διακόπτουμε, εάν δε βλέπουμε βελτίωση από τις πρώτες ημέρες. Η διάρκεια της θεραπείας είναι συνήθως μακρόχρονη, έως και δια βίου, ενώ η επιλογή του φαρμάκου θα πρέπει να γίνεται σε συνεννόησή με το γιατρό σας, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σας και το υπόλοιπο ιατρικό σας ιστορικό. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται τακτική παρακολούθηση από τον ουρολόγο σας.
  Στις περιπτώσεις που η θεραπεία δεν είναι αποτελεσματική με ένα από τα παραπάνω φάρμακα, μπορεί να συστηθεί και συνδυασμός τους, ενώ υπάρχει ακόμη και η ένδειξη των ενέσεων αλαντικής τοξίνης τύπου Α (BOTOX-A) στην ουροδόχο κύστη, ιδιαίτερα στις ανθεκτικές μορφές επιτακτικής ακράτειας. Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική παρέμβαση, η οποία μπορεί να γίνει και υπό αναισθησία, με άμεση και υψηλού βαθμού αποτελεσματικότητα. Οι επιπλοκές τις επέμβασης είναι οι ουρολοιμώξεις και η αυξημένη κατακράτηση ούρων, ενώ θα ήταν χρήσιμη η εκπαίδευση του ασθενούς στη χρήση διαλειπόντων αυτοκαθετηριασμών της ουροδόχου κύστης, ώστε να αποφευχθούν οι παραπάνω καταστάσεις. Είναι μια πολύ απλή και αποτελεσματική διαδικασία, η οποία μπορεί να διδαχθεί υπό την καθοδήγηση εξειδικευμένου νοσηλευτικού προσωπικού και έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη αποκατάσταση της ποιότητας ζωής και της καθημερινότητας χωρίς ακράτεια ούρων.
  Η χρήση κολπικών οιστρογόνων είναι αποτελεσματική στην επιτακτική ακράτεια, ιδίως στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Τα κολπικά οιστρογόνα δε συνδέονται με την εμφάνιση καρκίνου και ο γιατρός σας θα σας ενημερώσει για το θεραπευτικό σχήμα και την απαιτούμενη παρακολούθηση. Η επιλογή για την ιδανική θεραπεία της επιτακτικής ακράτειας ούρων εξαρτάται από τα ατομικά σας χαρακτηριστικά, το ιατρικό σας ιστορικό και την εμπειρία του ουρολόγου σας στη διαχείριση των φαρμάκων.
• Εάν ο γιατρός σας διαγνώσει ότι έχετε μικτή ακράτεια ούρων, τότε θα σας βοηθήσει να θεραπεύσετε τα συμπτώματα που σας ενοχλούν περισσότερο.
• Στην περίπτωση της ακράτειας από χρόνια επίσχεση ούρων (υπερχείλιση), τότε θα χρειαστεί η τοποθέτηση ουροκαθετήρα και ο άμεσος και τακτικός έλεγχος της λειτουργίας των νεφρών. Τα επιπλέον θεραπευτικά βήματα θα καθοριστούν ανάλογο με το αίτιο της επίσχεσης ούρων.

Πιο εξειδικευμένες παρεμβατικές τεχνικές για την ακράτεια ούρων, όπως νευροδιέγερση (περιφερική ή κεντρική), η μεγεθυντική κυστεοπλαστική ή η μόνιμη εκτροπή των ούρων πρέπει να γίνονται σε εξειδικευμένα κέντρα και με πολύ προσεκτική αξιολόγηση των ενδείξεων από τον ουρολόγο σας. Όταν ο καθορισμός του τύπου της ακράτειας ούρων δεν είναι προφανής ή όταν οι θεραπευτικοί χειρισμοί δεν είναι αποτελεσματικοί, ο γιατρός σας θα σας συμβουλεύσει για μια σειρά διερεύνησης με πιο εξειδικευμένες εξετάσεις, όπως ο ουροδυναμικός έλεγχος (βλέπε και στο link για την υπερπλασία προστάτη). Η νόσος εμφανίζεται πιο συχνά στους άντρες απ’ ότι στις γυναίκες, ενώ η μέση ηλικία διάγνωσης είναι μεταξύ 60 και 70 ετών.